ساخت بناهاي متفاوت توسط بشر براي منظورها و کاربردهاي مختلف بوده است. بناهاي مذهبي، دولتي، صنعتي، يادبود، تجاري، مسکوني و گونه‌هاي مختلف ديگر هر يک کاربردي ويژه دارند که بي‌ترديد شکل ظاهري آنها نيز متفاوت است.
اقوام مختلف با توجه به فرهنگ و بينش خود، براي ساخت و تزيين برخي بناها اهميت بيشتري قايل هستند. به طور مثال مسلمان ها همیشه در ساخت و تزيين مساجد، زيارتگاهها و اماکن مذهبي با هنرمندي عمل کرده‌اند.

                                                                                                          
توده مواد موجود در فضا که به صورت يک يا چندين حجم توخالي ساخته مي‌شوند،معماری را شکل مي‌دهد.  در اولین قدم در عکاسی معماری عکاس بايد براي کسب  اطلاعات و بازديد از بنا وقت کافي صرف کند

در مورد اغلب بناهاي تاريخي، مطالبي در کتابها و بعضاً دفترچه‌هاي راهنماي مربوطه چاپ شده که براي شروع، راهنمايي‌هاي مناسبي در اختيار عکاس قرار مي‌دهد.
تجهيزات مورد نياز برای عکاسی معاری چیست؟
* دوربين:
ثبت و ضبط دقيق‌ترين جزييات در عکاسی معماری ضرورت دارد و بايد با وسواس، تصويرهايي با کيفيت بسيار خوب ارائه کرد. به همین منظور اغلب از دوربين‌هاي قطع بزرگ و قطع متوسط يا از دوربين ها با کيفيت بالا استفاده مي‌شود.

البته با دوربينهاي SLR و لنزهاي Perspective Correction نيز مي‌توان به عکاسی معماری پرداخت. با لنزهاي Perspective Correction تا حدودي مي‌توان پرسپکتيو را کنترل کرد .

                                                                                                                   
*سه پايه:
عکاساني که به کيفيت و وضوح کامل تصوير خود مي‌انديشند، استفاده از سه پايه را بسیار مهم میدانند. از سويي ديگر براي اينکه تصوير از بيشترين وضوح برخوردار باشد، نبايد در محيط‌هاي کم‌نور يا فضاهاي داخلي بدون آنکه دوربين بر روي سه پايه نصب باشد، اقدام به عکاسي کرد.
* فيلم‌:
حساسيت زياد و فوق‌العاده زياد کمتر در عکاسي معماري مورد استفاده قرار مي‌گيرند. زيرا حساسيت زياد با افزايش دانه‌ها، جزييات تصوير را کاهش مي‌دهند. از اين رو استفاده از فيلم‌ يا حالتهايي با حساسيت متوسط و کم براي کاهش دانه‌ها و افزايش جزييات در تصوير ضروري است.
* فيلتر:

فيلترهاي زرد، نارنجي و قرمز در عکاسي سياه و سفيد براي تشديد کنتراست ابرها و آسمان و کنترل تيرگي آسمان و فيلتر پولاريزه براي از بين بردن انعکاس‌هاي نامطلوب در شيشه‌ها و همچنين تيره‌کردن آسمان در عکاسي رنگي بيشترين استفاده را در عکاسي معماري دارد. همچنين فيلترهاي تصحيح در عکسبرداري رنگي از فضاهاي داخلي که با منابع نور مختلف روشن شده است، کاربرد دارد.
نقش نور در عکاسي معماري
اجسام گوناگون موجود در طبيعت داراي سه بُعد طول، عرض و ارتفاع هستند که مجموع اين ابعاد، حجم را به وجود مي‌آورد. اما هنگامي که اجسام به تصوير در مي‌آيند، خصوصيات سه ‌بُعدي آنها بر روي سطحي دو بُعدي نمايان مي‌شود. درست است که توقع نداريم ابعاد حجم را در تصوير لمس کنيم، اما به کمک سايه‌روشنهايي که بر روي حجم مورد نظر تشکيل مي‌شود، مي‌توان احساس حجم و برجستگي را در تصوير ايجاد کرد.
حجم‌هايي که به طور يکنواخت و يکدست روشن ‌شده باشند و يا به طور يکدست در سايه قرار گيرند در تصوير از برجسته‌نمايي مطلوبي برخوردار نيستند. بنابراين، نور درعکاسي معماري اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
اغلب عکاسان براي عکاسي معماري و منظره مايل به استفاده از نور مايل صبحگاهي يا هنگام عصر هستند چرا که اين نور کنتراست متعادلي دارد. اما نور نيمه‌ روز به خصوص در فصل تابستان شديد است و سايه‌هايي عميق ايجاد مي‌کند. در عکاسي معماري ايده‌آل آن است که نماي اصلي ساختمان و يا قسمتي که در تصوير مورد توجه اصلي قرار مي‌گيرد، در معرض تابش نور قرار گرفته و در سايه نباشد.
استفاده از نورپردازي صحيح در نشان دادن حجم ساختمان
بهتر است نماهاي رو به مشرق هنگام صبح که آفتاب به آنها مي‌تابد و بناهايي که نماي اصلي آنها رو به مغرب است، هنگام عصر عکسبرداري شوند. هنگام عکسبرداري در نور صبحگاهي، براي اينکه بنا در تصوير از برجسته‌نمايي بهتري برخوردار باشد ترجيح دارد سايه‌هايي که در سمت چپ ساختمان ايجاد مي‌شود، در تصوير بگنجانيد و هنگام عکسبرداري از بنا در غروب بهتر است زاويه عکسبرداري اندکي به سمت راست بنا متمايل باشد تا سايه‌هاي ايجادشده نيز در تصوير بيايد.

                                                                                                              
استفاده از سايه ها در بنا
نورهاي بسيار ملايم و بدون سايه مانند نور هواي ابري يا مه‌آلود، احساس برجسته‌نمايي را در تصوير کاهش مي‌دهد.
عکسبرداري از بناهاي تاريخي و قديمي در شب هنگام (زير نور ماه) حالت جالبي را براي نشان‌دادن قدمت آنها به وجود مي‌آورد.
بناهاي قديمي همراه با تصوير ماه
همچنين اغلب بناها هنگام شب زيباترند، به ويژه اگر از آنها عکس رنگي گرفته شود. تداخل و ترکيب رنگهاي حاصل از نورهاي مختلف موجود نيز بر جلوه و زيبايي تصوير مي‌افزايد. دقت در نورسنجي استفاده از سه پايه و سيم دکلانشور نکات مهم در اين شرايط است. با نصب اين سيم در محل مخصوص و هنگام فشردن آن به خصوص در استفاده از سرعتهاي کم‌شاتر، دوربين دچار کمترين لرزش شده و از وضوح تصوير کاسته نمي‌شود.
برخي بناها در شب زيباترند
عکاسي از بناهاي معماري در وضعيت ضد نور تصويري را مي‌سازد که فقط کلياتي از ساختمان ديده مي‌شود. در حالت ضد نور چون منبع نور پُشت بنا و رو به عکاسياست، موضوع کاملاً تيره ديده مي‌شود و حالتي مرموز به خود مي‌گيرد.
تصوير ضد نور از يک بنا
عکسبرداري از جزييات ساختمان
علاوه بر نماي کلي، جزييات قابل توجه بنا از قبيل نقش و نگارها، کاشي‌کاريها و تزيينات روي ديوارها موضوع‌هاي خوبي براي عکاسي معماري تلقي مي‌شود. استفاده از نور مايل به ويژه براي عکسبرداري از نقوش برجسته و کنده‌کاري شده و همچنين درهاي حجاري‌شده براي تأکيد بر برجستگي‌ها و نقوش آنها ايده‌آل است.
استفاده از نور مايل براي تاکيد روي برجستگيها
براي اينکه ابعاد و شکل جزييات مورد عکسبرداري دچار اغراق يا اغتشاش نشود، بهتر است از لنزهاي تله و حتي‌المقدور از نماي کاملاً روبرو عکسبرداري انجام شود.

                                                                                                           
لنزهاي گوناگون تأثيرات مختلفي در تصوير نهايي به جا مي‌گذارند. لنزهاي وايد در فواصل نزديک ابعاد و تناسبهاي سطوح نزديک را درشت‌تر کرده و آنها را دچار دگروني مي‌کند و سطوح دورتر را کوچکتر نمايان ساخته و فضاي گسترده‌تري را به تصوير مي‌کشد. لنزهاي تله براي عکسبرداري از فاصله دور يا عکسبرداري از جزييات بنا با درشت‌نمايي بيشتر مناسبتر است. اين لنزها زاويه ديد بسته‌تري دارند و فضاي کمتري را به تصوير مي‌کشند اما اگر از فاصله‌اي مناسب که کل بنا در تصوير بگنجد عکسبرداري انجام شود با اين روش خطوط، سطوح و ستونهاي موازي عمودي بنا در تصوير موازي و عمودي ديده مي‌شود. در صورت عدم دسترسي به دوربينهاي قطع بزرگ يا لنزهاي Perspective Correction روش مفيدي براي اصلاح پرسپکتيو در عکاسي معماري است.
حذف زوايد: اگر در فضاي جلو بنا عوامل زائدي مانند تيرچراغ برق، درخت و مانند اينها وجود داشته باشد مي‌توان به بنا نزديکتر شد و از لنزهاي وايد استفاده کرد. بدين‌ترتيب عوامل نامطلوب از کادر تصوير خارج مي‌شود.
قاب‌کردن بناي معماري: هنگام عکسبرداري با لنزهاي وايد، اغلب فضاي آسمان زيادي در تصوير وجود دارد. برخي از عکاسان ترجيح مي‌دهند آسمان يکدست و صاف در تصوير نباشد. در اين صورت با افزودن چند شاخ و برگ در قسمت بالاي تصوير فضاي خالي آسمان را پر مي‌کنند.
درخت و شاخ و برگ آن نبايد روي ساختمان را بپوشاند. اين شيوه را اصطلاحاً قاب‌کردن نيز مي‌نامند. قاب‌کردن با عناصر و عوامل موجود در محيط صورت مي‌گيرد. ابتدا بايد زاويه ديد مناسب دوربين پيدا شود سپس در شرايط نوري مطلوب لنز مناسب انتخاب و عکسبرداري صورت گيرد.

                                                                                                          
قاب کردن تصوير با کمک طبيعت
براي اينکه بتوان بُعد و حجم بنا را در تصوير نشان داد و کمپوزيسيونهاي جالبتري ايجاد کرد، بايد زواياي متنوعي را جستجو کرد. چنين نيست که در عکاسي معماري هميشه از زاويه روبرو آن هم از فاصله‌اي نسبتاً دور که نماي ساختمان در تصوير گنجانده شود، عکسبرداري صورت گيرد. مثلاً مي‌توان به يکي از سطوح ساختمان به گونه‌اي نزديک شد که سطح جانب دوربين در پلان اول تصوير بزرگتر ديده شود و مابقي در پلانهاي بعدي قرار گيرد. در چنين مواقعي نيز بايد تمام صحنه از وضوح کافي برخوردار باشد و سطوح و خطوط عمودي بر قاعده تصوير عمود قرار گيرند و اگر از لنز وايد استفاده مي‌شود، نبايد اعوجاج ايجاد شود، بنابر اين استفاده از لنزهاي وايد Perspective Correction و در صورت عدم دسترسي از لنزهاي وايد 35 ميليمتري يا حداکثر 28 ميليمتري توصيه مي‌شود.
توجه به محيط اجتماعي و جغرافيايي پيرامون بنا اهميت ويژه‌اي دارد. بايد رابطه و موقعيت بناي معماري را با منظره اطراف آن درنظر گرفت.
ووجود عامل زنده در بنا: بناي معماري، موجودي زنده نيست، بايد دقت كرد كه حضور موجودات زنده در تصوير بيشترين توجه را به خود جلب مي‌كند در مورد حالت و محل قرار گرفتن آنها دقت كنيد و توجه داشته باشيد كه فضاي كمي را اشغال كند و لطمه‌اي به كل تصوير نزند. البته وجود اين عوامل مقياس مناسبي براي نشان‌دادن ابعاد ساختمان است.